„საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტი“ (IRI) 2024 წლის 26 ოქტომბრის არჩევნებთან დაკავშირებით რეკომენდაციებს აქვეყნებს. ერთ-ერთი რეკომენდაცია რუსული კანონის გაუქმებაა.
ორგანიზაცია ხელისუფლებას სთავაზობს, გაითვალისწინოს შემდეგი 9 რეკომენდაცია გამჭვირვალე, სანდო და ინკლუზიური საარჩევნო პროცესის უზრუნველსაყოფად.
ეს რეკომენდაციებია:
გააუქმოს კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ – IRI მიუთითებს, რომ საქართველოს პარლამენტმა უნდა გააუქმოს „უცხო ქვეყნის აგენტების კანონი“, რომელიც საფრთხეს უქმნის ფუნდამენტურ თავისუფლებებს სამოქალაქო საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიისთვის სივრცის შემცირებით, შიშის გარემოს გაძლიერებით და სიტყვის თავისუფლების შეზღუდვით.
ჩაატაროს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის რეფორმა: ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ უნდა განახორციელოს რეფორმები, რათა დააბალანსოს კომისიის პოლიტიკური შემადგენელობა ყველა დონეზე. ცენტრალური საარჩევნო კომისიის წევრების დანიშვნაში ცვლილებებმა, ოპოზიციის მიერ დანიშნული თავმჯდომარის მოადგილის თანამდებობის გაუქმებამ და გადაწყვეტილების მიღების ბარიერის უბრალო უმრავლესობამდე შემცირებამ განაპირობა მოქალაქეთა ნდობის შემცირება საარჩევნო ადმინისტრაციის მიმართ.
ამოიღეთ თვითნებური ბინადრობის კრიტერიუმები: ცესკომ უნდა გააუქმოს რეზიდენტობის მოთხოვნები, რაც ამომრჩევლებს საშუალებას მისცემს, აირჩიონ ხმის მიცემის ადგილი, რაც მათ უფრო მეტ მოქნილობასა და მონაწილეობას მისცემს.
ბიულეტენების სტანდარტიზაცია და ხმების დამოწმების პროცედურები: ცესკომ უნდა გამოიყენოს ერთიანი ბიულეტენი და დააწესოს თანმიმდევრული პროცედურები ხმების დადასტურებისთვის ნებისმიერ არჩევნებზე, რათა უზრუნველყოს თანასწორობა და გაამარტივოს ამომრჩეველთა ინფორმირება.
საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრების ვეტინგი (კეთილსინდისერების შემოწმება): კომისიების დროებითმა წევრებმა უნდა გაიარონ კეთილსინდისიერების შემოწმება, რათა უზრუნველყოფილი იყოს ის, რომ ისინი არ იყვნენ მოკლევადიანი კონტრაქტების მიმღებნი არჩევნებიდან ექვსი თვის განმავლობაში. ფართოდ გავრცელებულმა ბრალდებებმა პარტიულობის შესახებ შეამცირა საზოგადოების ნდობა საარჩევნო ადმინისტრაციის ორგანოების შერჩევისა და შემადგენლობის მიმართ.
მოხდეს მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანების შესახებ კანონის რეფორმა: პარლამენტმა უნდა შეცვალოს კანონი, რათა დაუშვას კოალიციები. საარჩევნო ბლოკების გაუქმებამ შეარყია პოლიტიკური პარტიების იდენტობა, შეზღუდა მედიის ხელმისაწვდომობა და შეაფერხა კამპანია, შექმნა არათანაბარი საარჩევნო გარემო.
აიკრძალოს საარჩევნო უბნებზე ვიდეოგადაღება: რათა თავიდან იქნას აცილებული დაშინებისა და მუქარის გარემო. ცესკომ უნდა აკრძალოს გადამღები კამერები საარჩევნო უბნებზე.
არჩევნებთან დაკავშირებული საჩივრების გამოძიებისა და განხილვის გადახედვა: სასამართლოებმა და საგამოძიებო ორგანოებმა უნდა გააუმჯობესონ არჩევნებთან დაკავშირებული საჩივრების გამოძიებისა და განხილვის პროცესი. ოპოზიციური პარტიები და მოქალაქე დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ მათი სისხლის სამართლის და საარჩევნო საჩივრები არც გამოძიებულა და არც დროულად გამოსწორებულა.
უსაფრთხო ხმის მიცემის პროცესის უზრუნველყოფა: ცესკომ დაუყოვნებლივ უნდა მიიღოს ზომები საარჩევნო უბნებზე მშვიდი, მოწესრიგებული და უსაფრთხო ხმის მიცემის პროცესის უზრუნველსაყოფად. ადამიანების გადაჭარბებული ყოფნა საარჩევნო უბნებში და მის მიმდებარედ რჩება სერიოზულ შეშფოთებად, რაც ქმნის შიშისა და დაშინების ატმოსფეროს, რომელსაც აქვს პოტენციალი, კომპრომეტირება მოახდინოს ამომრჩეველთა საიდუმლოებაზე.
