„რუსული დაზვერვიდან გაჟონილი ინფორმაცია აჩვენებს, რომ პუტინს საქართველოში არჩევნების შედეგების გაყალბება სურს, რასაც სისხლისღვრა მოჰყვება“, – ამბობდა გამომძიებელი ჟურნალისტი, ცნობილი საგამოძიებო მედიაორგანიზაციის Bellingcat-ის დამფუძნებელი ჰრისტო გროზევი ერთ-ერთ ინტერვიუში, რომელიც საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების წინ მისცა.
26 ოქტომბრის არჩევნების შემდეგ არაერთი ფოტო და ვიდეომასალა გამოქვეყნდა, რომლებიც არჩევნების სავარაუდო გაყალბების ფაქტებს ასახავს. არჩევნების დღეს საეჭვო მანიპულაციების ფართოდ გამოყენების შესახებ საუბრობენ დამკვირვებლებიც.
რატომ მიიჩნევდა ჰრისტო გროზევი ჰანს ლუიკთან ინტერვიუში, რომ საქართველოს არჩევნებში რუსეთი ჩაერეოდა? „პუბლიკა“ ინტერვიუს თარგმანს გთავაზობთ.
მოლდოვის ევროკავშირში გაწევრების შესახებ რეფერენდუმის დაწყებამდე, მოლდოვის და სხვა დასავლური წყაროები შეშფოთებას გამოხატავდნენ რუსეთისა და რუსეთის მიერ დაფინანსებული ანტიევროპელი აქტივისტების უპრეცედენტო და უხეში ჩარევის გამო.
ჰრისტო, ადევნებდით თვალს ამ ანტიდემოკრატიულ ქმედებებს? თუ ასეა, შეძელით თუ არა იმის გარკვევა, თუ ვინ და რა გზებით ცდილობდა უკანონო ზემოქმედებას მოლდოვაში პოლიტიკურ პროცესებზე?
დიახ, მე თითქმის ათი წელია თვალს ვადევნებ, როგორ ერევა რუსეთის დაზვერვა მოლდოვის პოლიტიკაში. ათი წლის წინ, მოლდოვაში პირველად შენიშნეს GRU-ს გუნდი სპეციალური ოპერაციების განყოფილებიდან, რომელიც ცნობილია როგორც Unit 29155. ისინი ჩართულები იყვნენ ევროკავშირში საწინააღმდეგო აქციების ორგანიზებაში.
გასული ხუთი წლის განმავლობაში, ამავე დანაყოფის წევრებმა შეაღწიეს გაგაუზების უმცირესობასთან აფილირებულ ჯგუფებში, რომლებიც იქ ცდილობდნენ, გაეძლიერებინათ სეპარატისტული მოძრაობა. დანაყოფების სხვა წევრებმა დაამყარეს გრძელვადიანი კავშირები მოლდოვის სამხედროებთან.
თუმცა, გასული წლის განმავლობაში, რუსეთის დაზვერვის სტრატეგია, როგორც ჩანს, შეიცვალა და გადავიდა მოქალაქეების პირდაპირ და მასობრივ რეკრუტირებაზე, რათა მონაწილეობა მიეღოთ ამომრჩევლის მოსყიდვაში.
ეს განხორციელდა როგორც ადგილზე, მოლდოვაში (ჩვენ გამოვავლინეთ ქვეყანაში გადასროლილი FSB-ის ოფიცერთა გუნდები, რომლებსაც აქვთ პირდაპირი მითითებები), ისე დისტანციურად, Telegram-არხების საშუალებით.
ონლაინ რეკრუტირება განხორციელდა FSB-ის და GRU-ს მიერ: GRU-მ მოლდოველები ევროკავშირში არეულობის შესაქმნელად მოისყიდა, ხოლო FSB კონცენტრირდა სამოქალაქო პირების რეკრუტირებაზე, რომლებსაც სურთ დაეხმარონ რუსეთს მოლდოვის არჩევნების გაყალბებაში.
ამომრჩევლის მოსყიდვის უკანონო კამპანიასთან ერთად, რომელიც საჯაროდ გამოაცხადა დევნილობაში მყოფმა მოლდოველმა ოლიგარქმა და რომელიც თანამშრომლობს რუსულ დაზვერვასთან, ჩარევის მასშტაბი, სავარაუდოდ, ასობით ათას ხმას შეადგენდა.
სასწაულებრივად, ევროინტეგრაციის კურსის შეცვლას მხოლოდ რამდენიმე ათასი ხმა დააკლდა – მაგრამ მოდელი გამოსცადეს და ეფექტიანი აღმოჩნდა. უდავოა, რომ მომავალში ამას ისევ გამოიყენებენ.
შაბათს საქართველოში არჩევნებია. ხედავთ თუ არა რუსეთის სახელმწიფო ორგანოების კოორდინირებულ მცდელობას საქართველოში თავისუფალი ხმის მიცემის საბოტაჟისკენ?
მოლდოვასგან განსხვავებით, რუსული დაზვერვისთვის საქართველოში ოპერირება უფრო რთულია. რუსეთის მიმართ მეგობრულად განწყობილი პარტია „ქართული ოცნების“ 12-წლიანმა მმართველობამ თავისუფლებების მზარდი შეზღუდვა და ავტორიტარული სახელმწიფოსკენ გადახრა გამოიწვია. ეს ცვლილებები ავტორიტარიზმისკენ აშკარა და მიუღებელია მოსახლეობის უმრავლესობისთვის.
ამდენად, რუსეთს შეუძლია უზრუნველყოს პრორუსული რეჟიმი საქართველოში მხოლოდ არჩევნების რადიკალურად გაყალბებით, მმართველი პარტიისთვის წარმოუდგენელი „დიდძალი უმრავლესობის“ ჩვენებით, რაც გამოიწვევს ქვეყანაში თავისუფალი პოლიტიკური საქმიანობის აკრძალვას.
SVR-ის ოფიცრებს შორის ახლახანს მოპოვებული შეტყობინებები, რომლებიც ჩვენს ყურადღების ცენტრში მოექცა, აჩვენებს, რომ 2024 წლის დასაწყისიდან რუსეთის დაზვერვის სამსახურებს არ სჯეროდათ, „ქართული ოცნება“ გამარჯვებას შეძლებდა მანიპულაციების გარეშე. ამიტომ მათ შესთავაზეს „რადიკალური ზომები“ „ახალი სომხეთის“ თავიდან ასაცილებლად.
მიუხედავად იმისა, რომ მე არ მინახავს რადიკალური ზომების კონკრეტული გეგმები, შემიძლია წარმოვიდგინო, რომ რუსეთი შეიძლება შეეცადოს განახორციელოს ბელორუსული სცენარი: შეთანხმება მმართველ პარტიასთან, რათა გამოაცხადოს ამ პარტიის ნაკლებად სავარაუდო მეგაგამარჯვება (შესაძლოა, ერთ-ერთ პატარა პარტიასთან ერთად, რომელიც გამოაცხადებს მზადყოფნას „ქართულ ოცნებასთან“ კოალიციისთვის).
ასეთი თავხედური თაღლითობა აუცილებლად გამოიწვევს მასობრივ საზოგადოებრივ პროტესტს, რომელსაც შემდეგ ჩაახშობს უპრეცედენტო რეპრესიული ძალა, როგორც ეს მოხდა ბელორუსიაში 2020 წელს. თუ რუსეთის გეგმები იმუშავებს, ეს იქნება ჩვენთვის თავისუფალ საქართველოდ ცნობილი საქართველოს დასასრული.
იმისათვის, რომ ეს უპრეცედენტო დარბევა უფრო მისაღები გახდეს ქართული საზოგადოებისთვის, კრემლი, სავარაუდოდ, „შესთავაზებს“ მშვიდობიან ვარიანტს 2008 წელს ოკუპირებული ტერიტორიების დაბრუნების სახით – შეთანხმება, რომელიც უკვე ჰგავს „ქართული ოცნების“ საარჩევნო პროგრამის ნაწილს.
რა თქმა უნდა, ასეთი დაბრუნება იქნება ტროას ცხენი, რადგან ის დაკავშირებული იქნება შეთანხმებასთან, რომლითაც საქართველო სამუდამოდ დაექვემდებარება რუსეთს.
რომელი ქართველი აქტივისტი შეიძლება იყოს რეკრუტირებული რუსული ძალების მიერ, რათა „ქართული ოცნების“ სასარგებლოდ არჩევნების შედეგებით უკანონოდ მანიპულირება მოხდეს?
ცოტა ხნის წინ, ევროპულმა დაზვერვამ (გამოქვეყნდა Bloomberg-ზე) მოიპოვა ინფორმაცია, რომ რუსეთის სადაზვერვო სააგენტოებმა გატეხეს და შეაღწიეს საქართველოს მთავრობის ძირითად სტრატეგიულ IT ინფრასტრუქტურაში, მათ შორის ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში.
ეს საგანგაშოა, რადგან მთავრობა საჯაროდ უარყოფს ასეთ დაუცველობას. ეს ყოველივე მიუთითებს „არჩევნებში გარანტირებული გამარჯვების“ ჰიპოთეტურ სცენარზე, რომელიც განხორციელდა დისტანციურად რუსული დაზვერვის მიერ, რასაც მოჰყვა ძალადობრივი რეაქცია ადგილზე.
საიდან მოდის ფული რუსეთისგან დაფინანსებული აქტივისტებისთვის?
საბოლოოდ, ეს დაფინანსება მოდის რუსეთის ბიუჯეტიდან, მაგრამ ის სხვადასხვა არხებით გაედინება. მათი ნაწილი არის ნაღდი ფული, რომელიც უშუალოდ უზრუნველყოფილია FSB და GRU slush ფონდების მიერ. მაგრამ მისი დიდი ნაწილი „დელეგირებულია“ რუს ოლიგარქებზე, რომლებიც კიდევ უფრო გამდიდრდნენ უკრაინაში შეჭრის შემდეგ სამთავრობო კონტრაქტების წყალობით და ახლა მათ ამ უკანონო საქმიანობის სპონსორობა ევალებათ.
ეს არის 2014-2016 წლების პერიოდიდან მოყოლებული ნაცნობი სქემა, როდესაც მალოფეევი გახდა დესტრუქციული ქმედებების „დელეგირებული სპონსორობის“ ყველაზე თვალსაჩინო მაგალითი უკრაინაში, ბოსნია და ჰერცეგოვინასა და მონტენეგროში.
