დავით ბუხრიკიძე

გერმანიის ხელისუფლებამ ბრალდების მხარეს მოუწოდა „მეშვიდე სტუდიის” გამოძიების საქმეში უზრუნველყოს „ობიექტური, სამართლიანი და გამჭვირვალე გამოძიება, რომელიც შეესაბამება კანონის უზენაესობასა და სტანდარტებს“. ამასობაში ცნობილი ევროპელი რეჟისორები და წამყვანი თეატრების ხელმძღვანელები პროტესტსა და მწუხარებას გამოთქვამენ „მეშვიდე სტუდიის“ ირგვლივ განვითარებული მოვლენებისა და სასამართლო პროცესის ტენდენციურობის გამო.

ამ უჩვეულო კონცერტის კონცეფციის ავტორი არ მალავს, რომ ეს საკმაოდ უცნაური იდეაა, თუმცა ამბობს, რომ მისი მიზანი იყო გამოხმაურებოდა იმ შემზარავ ცვლილებებს, რაც ესპანეთსა და მთელს მსოფლიოში მოხდა: „კოვიდ-19-ით ბუნებამ რეალურად და მრისხანედ შეძლო ჩვენთვის შეეხსენებინა რამდენად დაუცველები, სუსტები და დისჰარმონიულები ვართ სინამდვილეში...

საიუბილეო სეზონის აღსანიშნავად ფესტივალის დირექციისა და კერძოდ, მარკუს ჰინტერჰოიზერის მიერ მოწვეულ დირიჟორებს შორის იქნებიან: რიკარდო მუტი, ინგო მეცმახერი, კირილ პეტრენკო, დანიელ ბარენბოიმი, გუსტავო დუდამელი, კენტ ნაგანო და სხვები. საერთო ჯამში ზალცბურგში ცხრა დიდი საკონცერტო პროგრამა შესრულდება

გერმანიის მთავრობამ პანდემიის პირობებში, დამატებით ერთი მილიარდი ევრო გამოყო ქვეყნის კულტურის დასახმარებლად. სუბსიდიებისა და პაკეტის უდიდესი ნაწილი მიზნად ისახავს კულტურის ინსტიტუტების, კულტურული ცენტრების, ინფრასტრუქტურის, დამოუკიდებელი არტ-ორგანიზაციების  მხარდაჭერას, რომლებიც სახელმწიფო დაფინანსებას პანდემიამდე არ იღებდნენ.

ბოლო თვეების განმავლობაში დაგუბებულმა თეატრალურმა ენერგიამ, ჩანს,  მაინც თავისი გაიტანა და სცენურ სიგიჟეებთან მუდმივად დაახლოებულ და კორონაშეუგუებელ არტისტებს, რეჟისორებს, დირექტორებს, სცენოგრაფებს, მუსიკოსებს, მენეჯერებსა და სხვებსაც უფრო თამამი არტ მოქმედებისკენ უბიძგა. დღეს ბევრი ევროპული თეატრი თუ საკონცერტო დარბაზი ცდილობს, დროს დაეწიოს და პანდემიური სიცარიელე ახალი და მისაღები იდეებით შეავსოს.

კიდევ ერთხელ ვადასტურებთ ჩვენს მზადყოფნას, ჩავერთოთ სათანადო გეგმის შემუშავების პროცესში და ვიმედოვნებთ, რომ აღნიშნულ წერილს ექნება გამოხმაურება და რეაგირება შესაბამისი პასუხისმგებელი უწყებების მხრიდან.

ექსპერტთა ნაწილი სკეპტიკურად უყურებს ევროკავშირის მცდელობებს გაუქმებული ფესტივალებისა და დარღვეული კულტურული კავშირების სწრაფი აღდგენის შესახებ.

კორონავირუსის გამო ევროპაში, ფაქტობრივად, ყველა ცნობილი თეატრალური თუ კინოფესტივალი ფესტივალი გაუქმდა. ერთადერთი და ყველაზე მაღალი დონის ფესტივალი, რაც წელს ევროპაში მოასწრეს –  ბერლინის საიუბილეო, 70-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი იყო, რომელიც 20 თებერვალს გაიხსნა და 1 მარტს დაიხურა.

საიუბილეო, 70-ე ბერლინალეს დაწყების წინ ბევრი იმედოვნებდა, რომ ცვლილებები ოქრო-ვერცხლის „დათვების“ დანაწილებაზეც აისახებოდა. დიახ, დროც შეიცვალა და ფესტივალის დირექციაც, მაგრამ ფესტივალის პრინციპი მაინც უცვლელი დარჩა - საკუთრივ კინოს ისევ გლობალური პოლიტიკური თუ სოციალური კონტექსტი ამარცხებს.

კიდევ ერთი თავისებურება, რითაც ბერლინის კინოფესტივალი მთელი თავისი არსებობის განმავლობაში იკვებებოდა, „ქანცგაწყვეტილი“, პოლიტიკური და ესთეტიკური მითების გადამუშავება-დახარისხებაა. ისინი ზოგჯერ ახალია, აქტუალური და თანამედროვე, თუმცა ძირითადად, მაინც მეორადი მოხმარებისა თუ მნიშვნელობის.

კინოფესტივალი სინამდვილეში გაცილებით მეტს ნიშნავს, ვიდრე უბრალოდ საკონკურსო ან არაოფიციალურ პროგრამაში ჩაწერილი ფილმების სიაა. ეს მთელი წლის მუშაობის შეჯამებას გულისხმობს

შვეიცარიიდან იტალიაში იძულებით განდევნილი პატარა ანტონიო წლების განმავლობაში მდინარე პოს სანაპიროზე, უკიდურეს სიღატაკესა და მარტოობაში ცხოვრობს.

ახალგაზრდა მსახიობს, ლევან გელბახიანს (მთავარი როლი ფილმში „და ჩვენ ვიცეკვეთ“) დიდი შანსი აქვს ახალ წარმატებას მიაღწიოს, ის უკვე დაასახელეს ახალგაზრდა მსახიობთა ათეულის („ევროპის ამომავალი ვარსკვლავის“) ფავორიტად და სპეციალურ ჯილდოსაც გადასცემენ.

კრიტიკოსები და ჟურნალისტები აღნიშნავენ, რომ ბერლინის კინოფესტივალისთვის 2020 წელი ერთგვარი განახლებისა და ეგზისტენციური ცვლილების თარიღი უნდა გახდეს. არამხოლოდ იმიტომ, რომ ბერლინი საიუბილეო, 70-ე ფესტივალისთვის საგანგებოდ ემზადება, არამედ თავად ფესტივალის დირექციის ცვლილების გამოც. ახალი სამხატვრო ხელმძვანელის, კარლო შატრიანისთვის (იტალია) და აღმასრულებელი დირექტორის, მარიეტა რისენბეკითვის (ჰოლანდია) ეს ერთგვარი ტესტი იქნება: შეძლებენ თუ არა ისინი ერთ-ერთი უძველესი და აღიარებული ფესტივალის ცოტა არ იყოს, შელახული იმიჯის აღდგენას და ახალი იდეებისა თუ კონცეფციის გენერირებას?

„მისმა ხმამ და არტისტულობამ მოხიბლა ჟიურიც და პუბლიკაც ფინალურ საკონცერტო საღამოს“ - აღნიშნულია ფესტივალის პრეს-რელიზში.

სახელოვანი ამერიკელი „ოსკაროსანი“ რეჟისორი, მარტინ სკორსეზე გასულ წელს მოულოდნელად საოპერო თემით დაინტერესდა და დეკემბერში, ახალ დოკუმენტურ ფილმზე დაასრულა მუშაობა, რომლის სახელწოდებაა „ორატორია“ ( The Oratorio). გადაღებები იტალიასა და ნიუ-იორკში მიმდინარეობდა.

20 იანვარს სტოკჰოლმში გამართულ, შვედეთის ეროვნული კინოდაჯილდოების რიგით 55-ე ცერემონიაზე - Guldbaggegalan 2020 („ოქროს ხოჭო“, 2020) უკვე მრავალი საერთაშორისო ფესტივალის გამარჯვებულ შვედურ-ქართულ ფილმს „და ჩვენ ვიცეკვეთ“, რომლის რეჟისორია წარმოშობით ქართველი ლევან აკინი, საუკეთესო მხატვრული ფილმისთვის  პრიზი გადაეცა.

ამ კითხვებს თავისი მკვლევარ-მძევლები ჰყავს განსაკუთრებით ძველ და გამოცდილ არტისტულ ელიტაში, რომლებმაც გაცვეთილი მითების დაკემსება ვერაფრით შეძლეს. გასული წლის ბოლოს, „ხელოვნების მოღვაწეებმა“ განათლებასა და სპორტს უშნოდ „მიკერებული“ კულტურის სამინისტროს დამოუკიდებელ უწყებად გამოყოფა მოითხოვეს და წერილობით მიმართეს პრემიერ-მინისტრს, პრეზიდენტსა და პარლამენტის თავმჯდომარეს.

ფესტივალის ბოლო დღეები ისევ უცხოელ თეატრალურ დასებს დაეთმობათ, რომელთა წარმოდგენები ბათუმის თეატრის დიდ და მცირე სცენაზე გაიმართება. ფესტივალი კი 20 დეკებერს იტალიური თეატრის „ნო გრავიტის“ მიერ დადგმული „ღვთაებრივი კომედიით“ დასრულდება. დანტეს შედევრს რეჟისორი ემილიანო პელიზარი ყოვლად არაღვთაებრივი ხერხებითა და ტექსტის გარეშე გაუსწორდა. თუ როგორ, ამაზე სხვა დროს...

ტალჰაიმერი უბრალო და შთამბეჭდავი რეჟისორული ახერხებს მიაღწიოს შეუძლებელს - ყელაფრით დაღლილ და ყველაფრის მნახველ პოტსბურჟუაზიულ ეპოქაში, მედეას შემზარავი ისტორია ისეთი თხრობითი, გასაგები და ამავე დროს, კონკრეტული შინაარსისგან დაცლილი გახადოს, რომ ანტიკურ წარმოსახვასთან დაგვაკავშიროს.