ავტორი
სტატია
იაკობ გოგებაშვილი წერდა, რომ ხშირად იმპერიების პარლამენტები ქვეშევრდომი ერების დევნას თვითმპყრობელ მეფეზე მეტად უმოწყალოდ იწყებენ. შეიძლება მეფე უფრო გულმოწყალე იყოს, ვიდრე ცენტრალური პარლამენტი, რომელსაც გაბატონებული ერის წარმომადგენლები მართავენ. ასეთ პარლამენტში ინდივიდუალური პასუხისმგებლობა კოლექტიური პასუხისმგებლობითაა ჩანაცვლებული.
„ყოველ დღე მისდით რაიმე პერიოდული გამოცემა და ამ გზით უკავშირდებიან თავის მწერლებს, და როდესაც იქ ყოველი შეგნებული კაცი თავის წმინდა მოვალეობად სთვლის თავის წრეში გაავრცელოს სიმპათია მის მიერ ამორჩეულის გამოცემისა და უმრავლოს ხელის მომწერნი, ჩვენში ჭკუის საზრდოება, გონებაზედ ზრუნვა სრულიად მივიწყებულია, და სამაგიეროდ სუფევს კუჭ და მეფობენ დაბალი მოთხოვნილებანი".
„ახალი საქართველო, რომელიც არის საგანი ჩვენის პატრიოტების მოქმედებისა და ნატვრისა, მიქცეულ უნდა იქნას არა უკან, აზიისკენ, არამედ წინ ევროპისაკენ".
ილიას აზრით, ქართველმა ლიბერალებმა გააცნობიერეს, რომ მათი მიზანი ქვეყნის დაცემული ვინაობის აღდგენა, ფეხზე დაყენება და მოულოდნელი საფრთხისგან დაცვა უნდა გამხდარიყო. ამ ჯგუფის წარმომადგენლები გაერთიანდნენ სხვადასხვა პერიოდული გამოცემების - „საქართველოს მოამბის", „მნათობის", „დროებისა" და „ივერიის" გარშემო. ილიას შეფასებით, ყველა მამულიშვილი, ვისაც თავი ლიბერალად მიაჩნდა, უნდა გაერთიანებულიყო ერთი მიზნის მისაღწევად, იმისათვის, რომ საქართველოს საკუთარი ადგილი დაემკვიდრებინა.
სტატიებში, რომლებიც გაერთიანდა პროექტში „ეროვნული ევროპულია", განხილულია ილია ჭავჭავაძის, იაკობ გოგებაშვილის, სერგეი მესხის, ნიკო ნიკოლაძის, ანტონ ფურცელაძის, გრიგოლ ვოლსკის და სხვა ქართველი ინტელექტუალების 1860-1918 წლებში გამოქვეყნებული წერილები, რომლებშიც ისინი ამკვიდრებდნენ აზრს იმის შესახებ, რომ გარიყვა ეთნიკურ და რელიგიურ საფუძველზე ქართული კულტურის ღირებულებებს ეწინააღმდეგებოდა.