ლიტერატურა
მე ღრმად მწამს, რომ ყველას გვაქვს ჩვენი ცხოვრების წიგნი, ოღონდ ხანდახან მისი პოვნა გვიგვიანდება. ჩემი – სილვია პლათის „ზარხუფი“, ზუსტად მაშინ ვიპოვე, როცა ყველაზე ძალიან მჭირდებოდა.
ამას წინათ ჩემმა უკრაინელმა კოლეგამ ტანია მალიარჩუკმა ინგებორგ ბახმანის სახელობის კონკურსის გახსნაზე მისასალმებელი სიტყვა წარმოთქვა. მან თავის თავს „გატეხილი ავტორი, ყოფილი ავტორი“ უწოდა, „ავტორი, რომელმაც ენა დაკარგა". შემდეგ კი დაამატა: „მე შიში გამიჩნდა ენის მიმართ, რომელსაც შეუძლია მილიონობით ადამიანი, მეტწილად მშვიდობიანი მოქალაქე, დაარწმუნოს, რომ ადამიანების ხოცვა სამართლიანი საქმეა".
საქართველოს სხვადასხვა დროს ბევრი უცხოელი, მათ შორის, ნობელიანტი მწერალი სტუმრობდა. ზოგიერთმა მათგანმა ნაწარმოებებიც მიუძღვნა ამ მოგზაურობას. ზოგიერთი კი მეორედაც დაბრუნდა საქართველოში. „პუბლიკა“ გთავაზობთ ინფორმაციას უცხოელი მწერლების საქართველოში მოგზაურობისა და მათი შთაბეჭდილებების შესახებ.
დაჩა მარაინიმ ალბათ არ იცის, როგორ გაუმართლა, რომ მისმა წიგნებმა იპოვეს თავიანთი ნამდვილი მთარგმნელი, რომელიც რეალურად მწერლის თანაავტორია - ამ სიტყვების საუკეთესო გაგებით. რომ ნუნუ გელაძის გადმოქართულებული დაჩა მარანი ისევე იკითხება, როგორც დღევანდელი იტალიური პროზის მშვენება დაჩა მარაინი.
ჯერ მისი ტარგმნილი გრმიმების ზღაპრებით დაიწყებენ, მერე მისი თარგმნილი ვიიონი მონუსხავთ, სიყვარულისას - მის რემბოზე და სხვა ევროპელი პოეტების ლექსებზე იტირებენ და სიჭრამაგისას - მისი „ფაუსტის“ რიტმებითა და ფილოსოფიით აღფრთოვანდებიან. ამ ყველაფერს კი გვირგვინად ედგმება თვითონ დავით წერედიანის შეუდარებელი პოეზია - ქართული ლიტერატურის ნამდვილი მარგალიტი.
რა მოხდა თუ დიდი ხნის წინათ წაკითხული მისი ტექსტებიდან მე უბრალოდ ბევრი რამ დამავიწყდა. სამაგიეროდ, არ მავიწყდება, როგორ ღელავდა ულამაზესი ქართველი გოგონას მკერდზე მთელი სიგრძე-სიგანით გამოსახული ფრედერიკ ბეგბედერი. და მომკალით და, ისევ ილია ჭავჭავაძე მახსენდება ირიბად, როცა საკუთარ თავს ვიჭერ ჩუმად, თითქმის მხოლოდ ჩემთვის გასაგონ ჩაღიღინებაში: ბეგბედერი... ჩვენისთანა ბეგბედერი...
,,ეს სიმონ დე ბოვუარის ერთ-ერთი ყველაზე სრულყოფილი და მაღალმხატვრული ნაწარმოებია“, - წერს ესეისტი, მწერალი და საფრანგეთის აკადემიის წევრი, დანიელ სალენავი, იმ რომანის შესახებ, რომელსაც ეგზისტენციალისტმა ფილოსოფოსმა, ესეისტმა და უთუოდ დიდმა ლიტერატურულმა ფიგურამ, სიმონ დე ბოვუარმა, „ჟამი სულიერების ზეობისა“ უწოდა.
ბოლოს კი ამას ვიტყვი: როგორც ჩანს, ტყუილუბრალოდ არ იღვრებოდა ამდენი ცრემლი იმ დღეს “ლუჟნიკებზე”, ლამაზი სცენები ხომ მარტო ლამაზი არაა. ისინი ხომ ხშირად ისევეა სავსე ცოდვით, როგორც საყვარელი ოლიმპიური დათუნიები - ჰელიუმით.
ის უცნობი ქალიც ხომ სწორედ მზის ჩასვლისას გამოესალმა წუთისოფელს? იქნებ ისიც მნათობთან ერთად ჩაესვენოს ლურჯად მოლივლივე ზღვაში? მკითხველმა არაფერი იცის. არაფერი. არც პერსონაჟებმა. თავად ავტორმაც კი.
დიდმა მწერალმა, ელზა ტრიოლემ, თავისი შემოქმედებით, ცხოვრებით, ლიტერატურული, მთარგმნელობითი და საზოგადოებრივი მოღვაწეობით დაგვიმტკიცა, რომ მუზის „ტიტული“ შეურაცხმყოფელი და დამამცირებელია შემოქმედისათვის.
მთელი ეს ემოციური ბარბაცი და გულისფრიალი, რაც მკითხველს თამთა მელაშვილის რომანის კითხვისას მოუშორებლად მიჰყვება, წიგნს ძალიან დიდი ვნებითა და ინტერესით საკითხავად აქცევს.
ლიტერატურის მოყვარულებს 23 დეკემბერს, 23 საათზე, „საბა 2021-ის“ დაჯილდოების ცერემონიალი ელით. დაჯილდოების ცერემონიამდე სულ ცოტა ხნით ადრე, ჩვენ ირინა ჯავახაძეს, „საბას“ დირექტორს, რამდენიმე კითხვა დავუსვით: