მეოცე საუკუნის ოთხ ყველაზე დიდ ოკეანოლოგს შორის დასახელებული, პიონერ-კარტოგრაფად და რევოლუციონერ-გეოლოგად აღიარებული მარი თარპი 1920 წლის 30 ივლისს აშშ-ში, მიჩიგანის შტატის ერთ პატარა ქალაქში დაიბადა. მისი მამა მეცნიერი იყო. პატარა მარი თავიდანვე შეეჩვია „ჩემოდნებზე“ ცხოვრებას და ხშირად დაჰყვებოდა მშობელს ექსპედიციებში. გამუდმებულმა მოგზაურობამ და ცხოვრების „მომთაბარე“ წესმა გაუღვიძა ინტერესი გეოლოგიისადმი.

კორონავირუსის გამოჩენიდან დღემდე მოვლენათა განვითარების უამრავი სცენარი მოვისმინეთ თუ წავიკითხეთ, მაგრამ მათში ბოლომდე გარკვევა, შეიძლება, ვერც კი მოვახერხეთ. პანდემიის დასაწყისში მთავარი პროგნოზები ვირუსების გავრცელებაზე, ლოქდაუნის ეფექტიანობასა და მოსალოდნელ ეკონომიკურ ზარალზე კეთდებოდა.

1982 წელს ყველაფერი რადიკალურად შეიცვალა. ჟურნალის იმდროინდელმა რედაქტორმა, სტივენ ლოკმა გადაწყვიტა, რომ საშობაო გამოცემა სრულიად განსხვავებული ყოფილიყო, რათა მისი აკადემიური მკითხველის ყოველდღიურობა ცოტათი მაინც გახალისებულიყო.

ავთვისებიანი სიმსივნის დიაგნოზს ყოველწლიურად მილიონობით ადამიანს უსვამენ, რაც მათ ცხოვრებას რადიკალურად ცვლის. ონკოლოგიური დაავადებების კვლევა ბოლო პერიოდის ერთ-ერთ ყველაზე აქტიურ სამეცნიერო მიმართულებად ითვლება, რისი დამსახურებაცაა, რომ დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის მეთოდოლოგია უწყვეტად იხვეწება.

სამედიცინო მეცნიერებისთვის 2023 წელი გამოწვევებით აღსავსე იქნება. ჩინეთში Zero-Covid პოლიტიკის შესუსტებამ ინფიცირების დრამატული ზრდა გამოიწვია. მიუხედავად პოტენციური საფრთხისა, დასავლეთში ბუსტერული ვაქცინაციის მაჩვენებელმა მნიშვნელოვნად იკლო.

სტატიის მეორე ნაწილში მიმოვიხილავთ, როგორ აღმოაჩინა დოროთიმ ქოლესტეროლ იოდიდის, პენიცილინის, ვიტამინ B12-ის (კობალამინის), ინსულინის სტრუქტურა და როგორ ისახელა თავი საზოგადოებრივი მოღვაწეობით.

როგორც ვხედავთ, არავითარი რაციონალური და ლოგიკური საფუძველი არ გააჩნია „ანტისპირალური როზის“ მითს.

სტატიის მესამე ნაწილში მიმოვიხილავთ, როგორ მოიპოვა მან ნობელის პრემია ქიმიის დარგში; როგორ მიიღო მრავალი საპატიო ჯილდო და მედალი; როგორი იყო მისი პოლიტიკური იდეოლოგია და საზოგადოებრივი მოღვაწეობა; როგორ იბრძოდა სამართლიანობისათვის, თავისუფლებისათვის, მშვიდობისათვის, დემილიტარიზაციისათვის, განიარაღებისა და თანასწორობისათვის.

ჩვენი ერთ-ერთი მიზანია იმის გარკვევა, რა ასაზრდოებს ამ მითებს; რა არის ამ ცრუ ინფორმაციების, შეგნებული თუ შეუგნებელი სიცრუისა და ზღაპრების წყარო. ნარკვევის საბოლოო მიზანია ამ მითების, ლეგენდების, თქმულებებისა და შეთქმულებების გაქარწყლება სამეცნიერო ლიტერატურის ანალიზის, ფაქტების სკრუპულოზურად ასახვის, მოვლენათა თანმიმდევრობის ზედმიწევნითი სიზუსტით აღწერის წყალობით.

აი, ასეთია მისი ცხოვრება - მოლეკულებში გამომწყვდეულ-დატუსაღებული; საოცრად ნეტარი, საამური ტყვეობით დამშვენებული; აი, ასეთია კრისტალთა პრიზმის მიღმა დანახული სამყარო.

კოლეგები იხსენებენ ამ მეცნიერის რევოლუციურ შრომას, თავდადებას, პიონერულ კვლევებს; იგონებენ მის სიკეთეს, გულუხვობას, თავაზიანობას, მეგობრულ კეთილგანწყობას, ნიჭს, საოცარ კომპეტენციას, სიძლიერეს, გამბედაობას, სიმამაცესა და სიმტკიცეს.