როგორია COVID-19-ის წარმატებული ვაქცინების პირველადი შედეგები

ბასტი მგალობლიშვილი

ამ დროისთვის COVID-19-ის ვაქცინაზე მუშაობის პროცესში სამი წარმატებული მწარმოებელი გამოიკვეთა, თუმცა ჯერ უცნობია AstraZeneca Plc-ის, Johnson & Johnson-ისა და Novavax, Inc-ის კვლევის მესამე ფაზის პირველადი შედეგები.

ბოლო ინფორმაციით, კორონავირუსის ვაქცინამ, რომელსაც ოქსფორდის უნივერსიტეტი და AstraZeneca ამზადებს, ცდისპირთა 70%-ში კორონავირუსის სიმპტომები შეაჩერა.

ოქსფორდის კვლევაში მონაწილეობა სულ 20 000-მა ადამიანმა მიიღო. აქედან იმ ჯგუფში, ვინც ჯერ ნახევარი, შემდეგ კი მთლიანი დოზა მიიღო, ვაქცინამ 90%-იანი ეფექტიანობა აჩვენა.

ოქსფორდის ვაქცინა ჩამორჩება Pfizer-ისა და Moderna-ს ვაქცინებს, რომელთა ეფექტურობამაც კვლევების მესამე ფაზის პირველადი შედეგით 95%-იანი ეფექტი აჩვენა. მიუხედავად ამისა, ოქსფორდის ნაწარმი გაცილებით იაფია, ასევე მისი შენახვა და გადაზიდვა წინამორბედი კომპანიების ვაქცინებზე უფრო მარტივია.

როგორც კომპანია AstraZeneca აცხადებს, შემდეგი წლისთვის 3 მილიარდი დოზის დამზადება იგეგმება.

ამ ეტაპისთვის ოქსფორდის უნივერსიტეტისა და AstraZeneca-ს გარდა, ცნობილი გახდა კიდევ ორი კომპანიის მიერ დამზადებული ვაქცინების კვლევის მესამე ფაზის დამაიმედებელი პირველადი შედეგები, ესენია: Pfizer/BioNTech და Moderna.

Pfizer/BioNTech – მე-3 ფაზის შედეგებით ვაქცინა 95%-ით ეფექტიანია.

BBC-ის ცნობით, ვაქცინის გამოყენებისას არ გამოვლენილა მნიშვნელოვანი გვერდითი ეფექტი და იგი 65 წელს გადაცილებულ ადამიანებს 94%-ით იცავს.

კომპანიების მიერ გამოქვეყნებული ახალი მონაცემების მიხედვით, ცნობილი ხდება, რომ ვაქცინა ყველა ეთნიკურ და ასაკობრივ ჯგუფზე ერთნაირად მოქმედებს. კომპანიის წარმომადგენლები აპირებენ, რომ აშშ-ში ავტორიზაციისთვის მარეგულირებელს „რამდენიმე დღეში“ მიმართონ. მათივე პროგნოზით, „თუ ყველაფერი გეგმის მიხედვით წავა, ვაქცინის მიწოდებას დეკემბრის მეორე ნახევრიდან დაიწყებენ“.

Moderna – ვაქცინამ პირველადი შედეგებით თითქმის 95%-იანი ეფექტიანობა აჩვენა.

Moderna აცხადებს, რომ „ეს დიდებული დღეა“ და გეგმავს, მომდევნო კვირებში განაცხადი შეიტანოს ვაქცინის გამოყენების ნებართვაზე. თუმცა, როგორც BBC წერს, ეს ჯერ მხოლოდ წინასწარი მონაცემებია და საკვანძო კითხვა პასუხგაუცემელია.

მაგალითად, ამ დრომდე არ ვიცით, რამდენ ხანს გასტანს შეძენილი იმუნიტეტი. ასევე, უცნობია, ვაქცინა იცავს ადამიანს მძიმედ დასნეულებისგან, თუ ამასთან ერთად ამსუბუქებს დაავადების სიმპტომებს.

როგორც ბრიტანული გამოცემა წერს, ტესტირებაში ჩართულია 30 ათასი ადამიანი. მათგან ნახევარს 4 კვირის ინტერვალით ვაქცინის ორი დოზა ეძლევა, დანარჩენებს კი პლაცებო ინექცია უკეთდება. BBC-ის მიხედვით, ინფიცირების შემთხვევებიდან მხოლოდ 5 იყო ისეთი, რომელთაც ვაქცინა ჰქონდათ გაკეთებული; 90 ინფიცირებულ ადამიანს კი პლაცებო ჰქონდა მიღებული. კომპანიის განმარტებით, ვაქცინა ორგანიზმს 94,5%-ით იცავს.

როდის შევძლებთ ვაქცინის მიღებას? 

ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილემ, თამარ გაბუნიამ საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემაში „მოამბე – დღის თემა“ განაცხადა, რომ „პირველი შენატანი უკვე გადავიხადეთ და ველოდებით, რომ როგორც კი ვაქცინა იქნება, 700 000 დოზა უნდა მივიღოთ, რათა მაღალი რისკის, პრიორიტეტული ჯგუფების ვაქცინაცია დავიწყოთ“.

მისივე თქმით, მაგალითად, „ფაიზერის” ვაქცინას შენახვისთვის მინუს 60-80 გრადუსი სჭირდება, რაც დამატებით ტექნოლოგიურ გადაწყვეტას საჭიროებს.

„დღეს ამაზე მიდის აქტიური მუშაობა. დაგეგმვა უკვე დაწყებულია და ვფიქრობთ, მომავალი წლის პირველი ორი თვე სრულად დაეთმობა ამ ტექნოლოგიური შესაძლებლობების გამართვას, რათა გაზაფხულისკენ, თუ ყველაფერი მშვიდობიანად და წარმატებით დასრულდა, ქვეყანამ ვაქცინა მიიღოს და მაღალი რისკის ჯგუფების ვაქცინაციის დაწყება შევძლოთ“, – განაცხადა გაბუნიამ.

Moderna აცხადებს, რომ მომდევნო კვირებში აშშ-ის მარეგულირებელს მიმართავენ და მათი გათვლით, აშშ-ში ხელმისაწვდომი იქნება 20 მილიონი დოზა. კომპანია იმედოვნებს, რომ დოზას მილიარდამდე გაზრდიან და მომავალი წლიდან სხვა ქვეყნებშიც შეძლებენ ნებართვის მიღებასა და ვაქცინის გავრცელებას.

აღსანიშნავია, რომ Moderna-ს ვაქცინის შენახვა უფრო მარტივია, ვიდრე Pfizer-ის. მაგალითად, თუ Moderna-ს  ვაქცინა -20 გრადუსზე შეიძლება შეინახოს, Pfizer-ის ვაქცინა -75 გრადუსს საჭიროებს.