ჯანდაცვა
შიდსს (შეძენილი იმუნოდეფიციტის სინდრომი) ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსი იწვევს. ვირუსი ადამიანის ორგანიზმში შეჭრის შემდეგ აზიანებს დამცავ, ანუ იმუნურ სისტემას და თანდათანობით მწყობრიდან გამოჰყავს იგი. აივ ინფექცია ეწოდება აივ-ით გამოწვეულ დაავადებას.
დარგის ექსპერტების აზრით, მნიშვნელოვანია, რომ ტკივილის მართვა დაეფუძნოს არა დიაგნოზს და ან სიცოცხლის პროგნოზს, არამედ როგორც ეს მთელს მსოფლიოშია - ტკივილის ინტენსივობას. ანუ თუ ტკივილი ძლიერია და არ მოქმედებს სხვა ძლიერი ტკივილგამაყუჩებელი საშუალებები, პაციენტს უნდა ჰქონდეს წვდომა ოპიოიდურ ტკივილგამაყუჩებლებზე, რათა ისინი არ დაიტანჯონ ძლიერი ტკივილისგან.
რა სჭირდება ბიოფსიქოსამედიცინო მიდგომის დანერგვას ჯანდაცვის სისტემაში - ეს მხოლოდ კონცეპტუალური საკითხია, თუ მას თან უნდა ახლდეს რესურსების ახლებური გადანაწილება როგორც ადამიანური, ისე ფინანსური. ამ საკითხზე საუბრისას უჩა ვახანია ამბობს, რომ ბიოფსიქოსოციალური მიდგომის დანერგვას სჭირდება არამხოლოდ სისტემის კონცეპტუალური გადახედვა, არამედ შესაბამისი ცვლილებების განხორციელება - რაც თავისთავად გულისხმობს სხვადასხვა პროფესიის განვითარებას და არა მხოლოდ ამას.
„ეს დანის პირზე სიარულს ჰგავს”, - ამბობს მკვლევარი ჯონათან ჰიინი და ამგვარად ეფექტიანი ვაქცინის შექმნისთვის გაჩაღებულ სამეცნიერო რბოლას აღწერს. კანადელი მეცნიერი ერთ-ერთია იმ 124 ფარმაკოლოგიური ფირმის ათასობით მკვლევარს შორის, ვინც Covid-19-ის დასამარცხებელ ვაქცინაზე მუშაობს. ამათ შორის ყველაზე დაწინაურებული მხოლოდ 10 ლაბორატორია გახლავთ - ისინი უკვე ვაქცინის კლინიკური კვლევის ფაზაზე არიან.
ესპანეთში კორონავირუსი სწრაფი ტემპით ვრცელდება. სულ უფრო იმატებს სიკვდილიანობაც. დღეს ესპანეთმა კორონავირუსით გარდაცვლილთა საერთო რაოდენობით ჩინეთსაც გადაასწრო და ახლა მხოლოდ იტალიას ჩამორჩება. ინფიცირებულთა რაოდენობით კი მეოთხეა მსოფლიოში – ჩინეთის, იტალიისა და აშშ-ის შემდეგ. 47 000-ზე მეტი შემთხვევა და 3434 გარდაცვლილი, 25 მარტის მონაცემებით – ქვეყანას კორონავირუსთან გამკლავება უჭირს. როგორ გავრცელდა ასე სწრაფად კორონავირუსი ესპანეთში და რატომ უჭირს ქვეყანას მასთან ბრძოლა?
გთავაზობთ უახლეს ინფორმაციას იმ მედიკამენტების შესახებ, რომელთა გამოყენებაც კვლევების დასრულების შემდეგ შესაძლოა, კორონავირუსული ინფექციის სამკურნალოდ მასშტაბურად დაიწყოს.
საპნის ხსენებაზე ყველას ჰიგიენა ახსენდება, თუმცა, ცოტას თუ აქვს გააზრებული, რომ საპონი ჩვენი მთავარი იარაღია იმ უხილავ ბრძოლაში, რომელსაც ჩვენი ორგანიზმი პათოგენების წინააღმდეგ თითქმის ყოველდღე აწარმოებს. კაცობრიობამ დიდი გზა განვლო, სანამ საპონს სათანადოდ დააფასებდა, თუმცა მრავალს ჯერაც არ ესმის, რა წვლილი შეაქვს საპონს არა მხოლოდ პირადი ჯანმრთელობის, არამედ საზოგადოებრივი უსაფრთხოების შენარჩუნების გზაზე.
ეს არის ფსიქოლოგ ჯანა ჯავახიშვილის თარგმანი ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის რეკომენდაციებისა - როგორ გავუფრთხილდეთ ფსიქიკურ ჯანმრთელობას კორონავირუსის პანდემიის პირობებში. რეკომენდაციები მოსახლეობის სხვადასხვა ჯგუფისთვის:
„შემდეგი დღეებისა და კვირების განმავლობაში ველოდებით ვირუსის შემთხვევებს, სიკვდილიანობის ზრდას და იმ ქვეყნების რაოდენობა, სადაც ვირუსი შეაღწევს, გაიზრდება. ჩვენ ძალიან შეშფოთებული ვართ, როგორც გავრცელების მაღალი დონით, ისე ვირუსის სირთულით. ამიტომაც ვაცხადებთ, რომ COVID-19 შეიძლება შევაფასოთ, როგორც პანდემია“, – განაცხადა მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის დირექტორმა ტედროს ადჰანომ გებრეიესუსმა.
რა ტიპის გამოცდილებებს უკავშირდება პანდემიური რეჟიმი და როგორ გაუმკლავდა მსოფლიო მსგავს კრიზისებს გასულ საუკუნეში?
თუკი პაციენტს კორონავირუსზე გაუჩნდებოდა ეჭვი, მას კლინიკაში ათავსებდნენ. პირველ რიგში პაციენტს სიცხეს უზომავდნენ. შემდეგ სამედიცინო ისტორიას იკვლევდნენ, შემდგომ კი – პაციენტის მოგზაურობის ისტორიას და რამდენ პირთან ჰქონდა კონტაქტი კლინიკაში მოთავსებამდე.
უკანასკნელი რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში ფარისებრი ჯირკვლის კიბოთი ავადობის უწყვეტი ზრდა მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში ვლინდება და მატება ქალთა პოპულაციას ეხება. მაღალი ავადობის ქვეყნებად მიიჩნევა ის ქვეყნები, რომლებშიც ქალთა შორის ავადობა 100 000 ქალზე 10-ს შეადგენს, საქართველოში კიბოს პოპულაციური რეგისტრის მიხედვით, აღნიშნული მაჩვენებელი 100 000 ქალზე 48-ს შეადგენს.