კულტურა
2022 წელს თბილისის საერთაშორისო ფესტივალი (სულ 35 სპექტაკლი, პრემიერა და სპეციალური ჩვენება გაიმართება), გარკვეულწილად, პოსტპანდემიური ტკივილებისა თუ ტრავმების შესახებ რეფლექსიაა. ფესტივალი პირველ რიგში, თემურ ჩხეიძის ხსოვნას ეძღვნება, რომლის მრავალფეროვანი შემოქმედება მომავალში იმედია, არაერთი ქართველი რეჟისორის, დრამატურგისა თუ სცენოგრაფის შთაგონების წყარო გახდება.
შვეიცარიიდან იტალიაში იძულებით განდევნილი პატარა ანტონიო წლების განმავლობაში მდინარე პოს სანაპიროზე, უკიდურეს სიღატაკესა და მარტოობაში ცხოვრობს.
2021 წლის 18 აპრილს ARTE-ზე დისიდენტი რუსი რეჟისორის, კირილ სერებრენნიკოვის მიერ დადგმული რიჰარდ ვაგნერის ოპერის - „პარსიფალის“ სატელევიზიო პრემიერა გაიმართა. ვენის სახელმწიფო ოპერამ რეჟისორს დადგმა დისტანციურად შესთავაზა, რადგან მას აკრძალული აქვს რუსეთის ტერიტორიის დატოვება. სადირიჟირო პულტთან ფრანგი დირიჟორი, ფილიპ ჟორდანი იდგა.
გამოფენა 29 აგვისტოს, „აჭარის მუზეუმის“, ძმები ალფრედ და ლუდვიგ ნობელების სახელობის ტექნოლოგიურ მუზეუმში“ გაიხსნა და ნობელის პრემიის იმ 15 ლაურეატის ცხოვრების ეპიზოდებს და დოკუმენტურ მასალებს წარმოგვიდგენს, რომლებიც საქართველოსთან არიან დაკავშირებულნი; ან ოდესღაც იმყოფებოდნენ საქართველოში. მათ შორის განსაკუთრებით უნდა გამოვყოთ ბერტა ფონ ზუტნერი - ნობელის პრემიის ლაურეატი მშვიდობის დარგში.
„კუბი კონტექსტი“, რომელიც კულტურისა და დასვენების პარკ „მზიურის“ გამორჩეული არტ-სივრცის ნაწილია და ხშირად იწვევს განსხვავებული ასაკის, ინტერესების და შეხედულებების მქონე არტისტებს, ამჯერად რეჟისორისა და პერფორმერის, ნინო მაღლაკელიძის პერფორმანსს მასპინძლობდა.
კორონავირუსის გამო ევროპაში, ფაქტობრივად, ყველა ცნობილი თეატრალური თუ კინოფესტივალი ფესტივალი გაუქმდა. ერთადერთი და ყველაზე მაღალი დონის ფესტივალი, რაც წელს ევროპაში მოასწრეს – ბერლინის საიუბილეო, 70-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი იყო, რომელიც 20 თებერვალს გაიხსნა და 1 მარტს დაიხურა.
დოკუმენტური კინოს გადაღება თევზაობას ჰგავს. ორივეს ერთი პრინციპი აქვს: მეთევზემ ჯერ უნდა მოძებნოს ადგილი, სადაც, მისი ვარაუდით, ბევრი თევზია. შემდეგ კი ანკესი დაამაგროს და დაელოდოს იმ იმედით, რომ მისგან საუკეთესო შედეგს ამოიღებს. დოკუმენტალისტი რეჟისორიც, პირველ რიგში, ეძებს თემებს, იკვლევს, სად შეიძლება გამოვიდეს კარგი მასალა.
80-იანი წლების ბოლოს, „შაუბიუნე“ ჩეხოვის რეპერტუარით მოსკოვში საგასტროლოდ ჩავიდა, სადაც გრანდიოზული წარმატება ხვდა წლად, ხოლო იუტა ლამპე ერთ-ერთ საუკეთესო დრამატულ მსახიობად აღიარეს. არანაკლებ საინტერესო და მნიშვნელოვანია მისი როლები კინოში. განსაკუთრებით მარგარეტ ფონ ტროტას ფილმებში „დები, ანუ ბედნიერების ბალანსი“ (1979) და „ტყვიის დროება" (1981). ფილმი „ტყვიის დროება“ მართლაც გამორჩეულია მსახიობის ბიოგრაფიაში, რომელიც ცნობილი მემარცხენე ტერორისტის, გუდრუნ ენსლინის (ამ როლს ბარბარა ზუკოვა თამაშობს) დას, ჟურნალისტ იულიანას განასახიერებს.
„სავარდო და სამაისო“ ქალაქი ქუთაისი საერთაშორისო მოკლემეტრაჟიანი ფილმების ფესტივალს უმასპინძლებს. კინოხელოვნების ცენტრი „აია“, საქართველოს ეროვნული კინოცენტრისა და ქუთაისის მერიის ხელშეწყობით 8-დან 12 მაისამდე მოკლემეტრაჟიანი ფილმების პირველ საერთაშორისო ფესტივალს სწორედ აქ გამართავს.
20 იანვარს სტოკჰოლმში გამართულ, შვედეთის ეროვნული კინოდაჯილდოების რიგით 55-ე ცერემონიაზე - Guldbaggegalan 2020 („ოქროს ხოჭო“, 2020) უკვე მრავალი საერთაშორისო ფესტივალის გამარჯვებულ შვედურ-ქართულ ფილმს „და ჩვენ ვიცეკვეთ“, რომლის რეჟისორია წარმოშობით ქართველი ლევან აკინი, საუკეთესო მხატვრული ფილმისთვის პრიზი გადაეცა.
საიუბილეო სეზონის აღსანიშნავად ფესტივალის დირექციისა და კერძოდ, მარკუს ჰინტერჰოიზერის მიერ მოწვეულ დირიჟორებს შორის იქნებიან: რიკარდო მუტი, ინგო მეცმახერი, კირილ პეტრენკო, დანიელ ბარენბოიმი, გუსტავო დუდამელი, კენტ ნაგანო და სხვები. საერთო ჯამში ზალცბურგში ცხრა დიდი საკონცერტო პროგრამა შესრულდება
რადიოსპექტაკლი საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადებიდან 103 წლისთავის აღსანიშნავად გავიდა ეთერში. ცნობილია, რომ დამოუკიდებლობის აქტი საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ დამფუძნებელი სხდომის დამთავრებისთანავე, 1918 წლის 26 მაისს, 17 საათსა და 10 წუთზე მიიღო. სიმბოლურია, რომ რადიოსპექტაკლ „პირველი აქტის“ პრემიერაც თიბისის ფეისბუკ-პლატფორმაზე სწორედ 26 მაისს, 17 საათა და 10 წუთზე დაიწყო...