რუსეთ-ოსმალეთის ომმა დიდად დააზარალა აჭარა, განსაკუთრებით ქობულეთის და კინტრიშის ხეობა. საზოგადო მოღვაწეები დიდ ყურადღებას აქცევდნენ ომისგან დაზარალებულთა დახმარებას. მათი რწმენით გარემოებებით უსახსროდ დარჩენილი თანამოქალაქეების მხარდაჭერა ეროვნული თანადგომის გამოხატულება იქნებოდა.

ილია ჭავჭავაძე წერდა, რომ ქართველი მუსლიმების წინაპრებს დიდი წვლილი ჰქონდათ შეტანილი საქართველოს ისტორიაში. მათ სისხლი დაუღვრიათ საქართველოს „თვით-არსებობისათვის" ბრძოლაში.

„ყოველ დღე მისდით რაიმე პერიოდული გამოცემა და ამ გზით უკავშირდებიან თავის მწერლებს, და როდესაც იქ ყოველი შეგნებული კაცი თავის წმინდა მოვალეობად სთვლის თავის წრეში გაავრცელოს სიმპათია მის მიერ ამორჩეულის გამოცემისა და უმრავლოს ხელის მომწერნი, ჩვენში ჭკუის საზრდოება, გონებაზედ ზრუნვა სრულიად მივიწყებულია, და სამაგიეროდ სუფევს კუჭ და მეფობენ დაბალი მოთხოვნილებანი". 

სახელმწიფოებრიობის არქონამ საშუალება მისცა საქართველოს, რომ პასუხისმგებლობა აერიდებინა რუსული იმპერიის ერთ-ერთი ყველაზე შოვინისტური და აგრესიული ანტისემიტიზმისგან.

რუსეთ-ოსმალეთის 1877-1878 წლების ომის დასრულების შემდეგ ქართველი ინტელექტუალებისთვის მნიშვნელოვანი იყო, რომ ქართველი მუსლიმები მხარდაჭერის გარეშე არ დარჩენილიყვნენ. ამ პერიოდში საქართველო რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში შედიოდა.

„მიუხედავად ენისა და სარწმუნოების განსხვავებისა, ქართველები და სომხები წარმოშობით ახლო მონათესავე ეროვნებებია და ცხოვრების მთელი წყობით მათ შორის საოცარი მსგავსებაა"